TỪ “KHẾ ƯỚC” ĐẾN PHẢN TƯ: CẤU TRÚC TỰ THUẬT TRONG NHỮNG CẢNH ĐỜI TỈNH LẺ CỦA J.M. COETZEE
DOI:
https://doi.org/10.18173/2354-1067.2025-0038Từ khóa:
Cấu trúc, tiểu thuyết tự thuật, Những cảnh đời tỉnh lẻ, John Maxwell CoetzeeTóm tắt
Bài viết tập trung phân tích đặc trưng thể loại của Những cảnh đời tỉnh lẻ (bộ ba: Tuổi thơ, Tuổi trẻ và Mùa hè) của J.M. Coetzee như một hình thức tiểu thuyết tự thuật mang tính thể nghiệm. Dựa trên lí thuyết “khế ước tự truyện” của Philippe Lejeune, bài viết khảo sát cách Coetzee vừa kế thừa, vừa chất vấn các quy ước truyền thống của thể loại tự truyện thông qua các đặc trưng cấu trúc nổi bật như: sự phá vỡ trình tự thời gian tuyến tính, tính rời rạc giữa các phần và vai trò tích cực của độc giả trong quá trình đồng kiến tạo ý nghĩa. Nghiên cứu cho thấy Những cảnh đời tỉnh lẻ không chỉ kế thừa truyền thống tự truyện mà còn mang tính phản tư thể loại sâu sắc, khi chính cấu trúc văn bản trở thành một chiến lược chất vấn tính khả tín, sự toàn vẹn và khả năng tự đại diện của bản ngã.
Tài liệu tham khảo
[1] Lejeune P, (1989). On autobiography (Katherine Leary dịch). University of Minnesota Press, Minneapolis (in English).
[2] Collingwood-Whittick S, (2001). Autobiography as autrebiography: The fictionalisation of the self in Coetzee’s Boyhood. Commonwealth, 24 (1), 13–23 (in English).
[3] Lenta M, (2003). Autrebiography: J.M. Coetzee’s Boyhood and Youth. English in Africa, 30 (1), 157–169 (in English).
[4] Grzęda P, (2012). The ethico-politics of autobiographical writings: J.M. Coetzee’s Boyhood, Youth and Summertime. Werkwinkel, 7 (2), 77–94 (in English).
[5] Büyüktuncay M, (2013). Scenes from Provincail Life: Authenticity and Ethics of (Auto) Biographical Representation in J.M. Coetzee’s Trilogy of Auto-fiction. Mediterranean Journal of Humanities, 3 (1), 61–70 (in English).
[6] Neimneh S, (2015). Autofiction and fictionalisation: J.M. Coetzee’s novels and Boyhood. Transnational Literature, 7 (2), 1–12 (in English).
[7] TA Phạm, TM Tâm, (2021). Giọng điệu nghệ thuật trong tiểu thuyết Những cảnh đời tỉ mỉ của John Maxwell Coetzee. Ngôn ngữ & Đời sống, 8 (315), 126–132.
[8] Eakin PJ, (1999). How our lives become stories: Making selves. Cornell University Press, Ithaca and London (in English).
[9] Anderson L, (2001). Autobiography. Routledge Press (in English).
[10] Maftei S, (2013). The Fiction of Autobiography: Reading and Writing Identity. Bloomsbury Academic (in English).
[11] Coetzee JM, (2019). Những cảnh đời tỉ mỉ – Tuổi thơ (Hương Châu dịch). Nxb Phụ nữ Việt Nam, TP. Hồ Chí Minh.
[12] Coetzee JM, (2019). Những cảnh đời tỉ mỉ – Tuổi trẻ (Hương Châu dịch). Nxb Phụ nữ Việt Nam, TP. Hồ Chí Minh.
[13] Coetzee JM, (2019). Những cảnh đời tỉ mỉ – Mùa hè (Hương Châu dịch). Nxb Phụ nữ Việt Nam, TP. Hồ Chí Minh.
[14] TPV Anh, (2017). Tiểu thuyết Việt Nam đầu thế kỷ XXI – Lạ hóa một cuộc chơi. Nxb Đại học Huế, Thừa Thiên Huế.
[15] LP Thủy, (2007). Lí luận – Phê bình Văn học thế giới thế kỷ XX (tập hai). Nxb Giáo dục, Hà Nội.
