HOẠT ĐỘNG KHAI THÁC, CHẾ BIẾN HẢI SẢN TRÊN VÙNG BIỂN ĐẢO NAM TRUNG BỘ (VIỆT NAM) TRONG THẾ KỈ XIX (1802 – 1885)
DOI:
https://doi.org/10.18173/2354-1067.2024-0037Từ khóa:
hải sản, Nam Trung bộ, khai thác, triều Nguyễn, chế biếnTóm tắt
Với ưu thế của một vùng đất có đường bờ biển dài và giàu các loài hải sản, những lưu dân Việt đến với vùng Nam Trung bộ họ không chỉ bó hẹp hoạt động kinh tế của mình trong nghề nông truyền thống mà sớm biết khai thác các nguồn lợi từ biển cũng như chế biến chúng thành nhiều sản phẩm phong phú. Không chỉ cung cấp nguồn thực phẩm đa dạng cho bữa ăn gia đình mà hoạt động khai thác, chế biến hải sản đã trở thành ngành kinh tế chủ đạo, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho ngư dân tại đây. Từ vị trí quan trọng của hoạt động này, triều Nguyễn cũng đã quan tâm quản lí bằng những chính sách khác nhau. Bằng việc khai thác nguồn thư tịch triều Nguyễn, bài viết sẽ tập trung làm rõ các hoạt động khai thác, chế biến hải sản của ngư dân Nam Trung bộ trong thế kỉ XIX, cũng như các chính sách của triều đình đối với hoạt động này. Đây là một trong những minh chứng thể hiện việc thực thi quyền chủ quyền trong kinh tế của cha ông ta dưới thời Nguyễn, đồng thời cũng góp thêm cơ sở cho công cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của chúng ta hôm nay.
Tài liệu tham khảo
[1] NQT Tiến, (2013). “Hải tặc trên vùng biển Việt Nam”. Tạp chí Nghiên cứu và phát triển, số 1(99), 83-94.
[2] Đ Bang (chủ biên), (2014). Triều Nguyễn với công cuộc bảo vệ biển đảo Tổ quốc thế kỉ XIX. NXB Đà Nẵng.
[3] Đ Bang, (2016). Tổ chức và hoạt động bảo vệ biển đảo Việt Nam dưới triều Nguyễn thời kì 1802-1885. NXB Thuận Hóa.
[4] Nhiều tác giả, (2016). “Biển đảo Việt Nam: Lịch sử - Chủ quyền - Kinh tế - Văn hóa”. Tạp chí Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng.
[5] ĐTH Đường, (2016). “Quản lí và khai thác vùng biển đảo của triều Nguyễn giai đoạn 1802 – 1858”. Tạp chí Khoa học Xã hội Việt Nam, 4(101), 53-62.
[6] PN Trâm, (2016). Bảo vệ chủ quyền và quản lí - khai thác biển đảo Việt Nam (1975 - 2014). NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh.
[7] LT Công, (2017). Tổ chức và hoạt động phòng thủ vùng biển các tỉnh miền Trung dưới triều Nguyễn thời kì 1802-1858. NXB Khoa học Xã hội.
[8] NQ Ngọc, (2016). Chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa, Trường Sa tư liệu và sự thật lịch sử. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
[9] TĐAS Sơn, (2018). Ngành đóng thuyền và tàu thuyền ở Việt Nam thời Nguyễn. NXB Dân trí.
[10] ND Phương, (2022). “Maritime security in the South China sea: Pirates and anti – piracy measures in central Vietnam under the Nguyen dynasty (1802 - 1885)”. Asian and African studies, 31(2), 299 – 317.
[11] NQT Tiến, (1995). Ngư nghiệp Việt Nam nửa đầu TK XX. NXB Thuận Hóa.
[12] Quốc Sử quán Triều Nguyễn, (2006). Đại Nam nhất thống chí, tập II. NXB Thuận Hóa.
[13] Quốc Sử quán Triều Nguyễn, (2006). Đại Nam nhất thống chí, tập III. NXB Thuận Hóa.
[14] Nội các triều Nguyễn, (2004). Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, tập III. NXB Thuận Hóa.
[15] DH Hiếu, (2020). Cù lao Ré - Quê hương của đội Hoàng Sa (từ đầu thế kỉ XVII đến giữa thế kỉ XIX). NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
[16] Nhiều tác giả, (1993). Đại Việt sử kí tục biên, NXB Khoa học Xã hội.
[17] Quốc Sử quán triều Nguyễn, (2007). Đại Nam thực lục, tập III. NXB Giáo dục.
[18] BG Khánh, (2022). “Chế độ “duyệt tuyển” dưới thời Gia Long (1802 – 1820) và Minh Mạng (1820 – 1841)”. Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, 67(3), 85-96.
[19] Quốc Sử quán triều Nguyễn, (2007). Đại Nam thực lục, tập I. NXB Giáo dục.
[20] Quốc Sử quán triều Nguyễn, (2007). Đại Nam thực lục, tập V. NXB Giáo dục.
[21] Quốc Sử quán triều Nguyễn, (2007). Đại Nam thực lục, tập VII. NXB Giáo dục.
[22] Châu bản triều Nguyễn. Triều Minh Mạng. Trung tâm lưu trữ Quốc gia I, Hà Nội.
[23] Quốc Sử quán triều Nguyễn, (2007). Đại Nam thực lục, tập II. NXB Giáo dục.
[24] Quốc Sử quán triều Nguyễn, (2007). Đại Nam thực lục, tập IV. NXB Giáo dục.