ẨN DỤ Ý NIỆM “CÁI CHẾT LÀ TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT” TRONG TIỂU THUYẾT TRINH THÁM CỦA THOMAS HARRIS

Tóm tắt

Từ thập niên cuối của thế kỉ XX, một số nhà phê bình văn học đã ứng dụng khoa học nhận thức vào nghiên cứu văn học nhằm khai mở các giá trị ẩn tàng trong các tác phẩm. Trong đó, ẩn dụ ý niệm là một công cụ hữu ích giúp các nhà nghiên cứu khám phá ra các vẻ đẹp thẩm mĩ và trí tuệ trong tác phẩm. Bài viết này lựa chọn nghiên cứu ẩn dụ ý niệm chỉ cái chết trong tiểu thuyết trinh thám của Thomas Harris. Thông qua việc khảo sát các cách diễn đạt gián tiếp về cái chết giúp người viết hình thành được mô hình ánh xạ giữa cái chết và tác phẩm nghệ thuật. Bài viết tập trung làm sáng rõ những giá trị độc đáo của tiểu thuyết trinh thám liên quan đến ý niệm về cái chết của nhân vật phản diện từ đó làm nổi bật lên khả năng sáng tạo của nhà văn cũng như cho thấy thông điệp được gửi gắm qua tác phẩm. Trên cơ sở đó, nghiên cứu ẩn dụ ý niệm “cái chết là tác phẩm nghệ thuật” trong tiểu thuyết của Thomas Harris góp phần mang đến cái nhìn mới, giải định kiến cho rằng dòng văn học trinh thám chỉ là thể loại văn học “giải trí”.